Ruimte om te spuien is essentieel. Nog essentiëler is dat het gespui ook gehoord wordt. Niet afgedaan wordt. Niet gezien wordt als iets om af te vinken. In onze afgelopen twee nieuwsbrieven hebben we al volop stil gestaan bij het belang van luisteren en van gehoord worden en wat luisteren zo lastig maakt. In deze blog willen we je meenemen in het belang van spuien.

Wat is dat, spuien?

Letterlijk betekent spuien het lozen van water door een spuisluis (wikipedia). Figuurlijk betekent het ‘iets naar buiten brengen’. Een mening spuien, frustratie spuien. Spuien gaat wat ons betreft iets verder dan alleen naar buiten brengen. Vaak gaat het gepaard met eenzelfde kracht als waar water mee geloosd wordt.

Lastig om naar te luisteren

Juist door die kracht, is het niet altijd makkelijk om naar het gespui van de ander te luisteren. Er komt veel emotie bij kijken en soms ook stemverheffing. En daar is een reden voor. Spuien doen we namelijk omdat we ons een tijd ingehouden hebben en dan ineens de kans krijgen om… Of we doen al geruime tijd een poging maar voelen ons maar steeds niet gehoord. En dan plots is daar de kans om… Of we voelen ons zo gefrustreerd en als we dan ineens de kans krijgen om het erover te hebben dan…

De ruimte creëren

Vorige maand hebben we een team begeleid met gedoe. Een hoop gedoe. Eerdere gesprekken tussen het team en de leidinggevenden waren uitgemond in schreeuwpartijen. Niemand kon de ander meer verstaan. Letterlijk en figuurlijk. We hebben met dit team twee sessies gedaan. Na de eerste sessie was er voorzichtig vertrouwen. Dat was er bij de start van de tweede sessie nog steeds maar er was ook een grote mate van scepsis. Niet iedereen was bij de eerste sessie geweest en die sessie had nog geen concrete verbeteractie opgeleverd.

De groep gaat los. Het ene voorbeeld buitelt over het andere en de emoties lopen op.

Nadat we via een gesprek op voeten* hebben onderzocht wat er nog uitgesproken moest worden, deden we een debat**. De emoties liepen op en tranen vloeiden. En men voelde veiligheid om zich uit te spreken. We besloten de structuur van het debat op een goed moment los te laten. De groep ging los. Het ene voorbeeld na het andere kwam voorbij. Het team was aan het spuien. En wij luisterden. De teamleider luisterde evenals de manager. Door hun hand op te steken of door achter de betreffende persoon te gaan staan, lieten zij merken of en wanneer zij deze voorbeelden herkenden.

En dan is de lucht uit de ballon. De spanning is eraf.

Op een gegeven moment voelden we dat de energie rustiger werd. Minder verhit.Minder emotioneel. Alsof de lucht uit de ballon gelopen was. De spanning was eraf. Langzaam ontstond er ruimte. De groep kwam als vanzelf op wat er anders kan. En op wat er ook al goed gaat. Aan het einde van de sessie was er unaniem vertrouwen en lagen er twee flip-over vellen volgeschreven met kleine verbeteractie en -afspraken. Met owners uit het hele team. En de afspraak om over een half jaar nog eens een sessie te doen. Als een APK.

Hoe werkt spuien goed?

Dat spuien had de groep al eerder gedaan. Op verschillende plekken in verschillende samenstellingen en in verschillende vormen. Maar dat had de spanning niet weggenomen. Had eerder het vuur weer verder op doen laaien. En toch was het spuien precies wat nodig was in de twee sessies. Waarom werkte het nu wel dan? Om een aantal redenen:

• we hebben de juiste setting gecreëerd
• met duidelijke afspraken hoe we met elkaar om willen gaan ook als het spannend wordt
• er werd écht geluisterd zonder oplossing of uitleg waarom het ging zoals het ging
• er was structuur ofwel een kop en een staart

Op deze wijze hebben we met elkaar een veilige ruimte gecreëerd waarin het spuien kon en mocht.

Wat gebeurt er als er geen ruimte is om te spuien?

Als er geen ruimte is om te mogen spuien, gaan de emoties, de frustraties zich ophopen. En het zal elke gelegenheid aangrijpen om naar buiten te willen. Op een moment dat niets past, een toon die onprettig is of tegen de verkeerde mensen. Hoe harder de deksel erop gedrukt wordt, hoe hoger de druk en groter de kracht als de deksel eraf vliegt. Met alle gevolgen van dien.

Moet ik dan als leidinggevende altijd maar ruimte geven voor spuien?

Ja en nee. Wanneer je als leidinggevende in staat bent om oprecht te luisteren en te horen wat de ander zegt, is spuien niet nodig. Desondanks kan er van alles gebeuren (bijv besluiten van bovenaf, externe invloeden zoals COVID) dat spuien nodig is. Dan heb je daar wel ruimte voor te geven. Belangrijk om wel oprecht nieuwsgierig te zijn naar het spuien. De oplossing komt vaak uit het team. Jij hoeft alleen maar te luisteren. Lui leiderschap noemen we dat 🙂

……………………………………..

Herken je het spuien van jouw team? Weet je niet goed daarmee om te gaan? Zou je ermee zijn geholpen als een ‘neutraal’ persoon eens meekijkt en luistert? Neem dan contact met ons op. CoResolvers biedt diverse mogelijkheden om jou en jouw team te ondersteunen.

*Gesprek op voeten is een actieve dialoogvorm vanuit de Lewis Deep Democracy methode waarbij men stellingen ‘deponeert’ en men in de groep beweegt om aan te geven of je dit wel of niet in enige mate herkent.

** Een debat is een ook actieve dialoogvorm vanuit de Lewis Deep Democracy methode. In deze blog lees je meer over deze vorm.