Een vraag die me al een tijd mateloos fascineert. Wat doet macht? Welk effect heeft het op wat we doen, hoe we denken en handelen. En vooral ook wat we niet doen..hoe we niet handelen. Uit onderzoeken van Canadees professor Sukhvinder Obhi en Amerikaans psycholoog dr. Dacher Keltner blijkt dat macht ons brein verandert. Obhi ontdekte dat macht een belangrijk proces in onze hersenen schaadt: het ‘spiegelproces’. Spiegelen maakt ons sociaal en is mogelijk de meest cruciale bouwsteen voor empathie.
Keltner toont in zijn onderzoek ook aan dat macht ons brein verandert en schaadt.
Hij onderzocht twee decennia lang het gedrag van verschillende machthebbers en daaruit bleek dat ze zich gedroegen als mensen met een traumatisch hersenletsel. Zo waren ze impulsiever, schatten ze minder goed risico’s in…en…nam hun vermogen tot inleving en empathie sterk af. Keltner stelt daarbij overigens dat macht daarin niet zozeer de rol of positie is, maar een ‘mentale staat’.
Dat effect wordt versterkt wanneer een machthebbende wordt omringd door een omgeving die dat gedrag stimuleert danwel in stand houdt. Complimenten, applaus, hielenlikkerij, naar de pijpen dansen. Een omgeving zonder gezonde kritiek, tegenspraak of tegengeluid. Vanuit welke beweegreden dan ook.
Het neurologische effect van macht is niet uit te sluiten volgens Keltner.
Wat kan helpen is het doorbreken van die mentale staat van macht. Voormalig PepsiCo CEO Indra Nooyi geeft daarin een voorbeeld, waarin zij verteld over haar moeder die haar met beide benen op de grond hield nadat zij CEO werd. Of ze haar ‘kroon’ gewoon aan de kapstok op wilde hangen zodra ze thuis was. Haar moeder was een ‘toe holder’. Iemand in de directe omgeving die je voeten op de grond houdt. Grounded. Of dat nu in het gezin of op de werkvloer is.
Dat geeft het belang aan van een omgeving waarin macht en de daarmee gepaard gaande effecten in het gedrag van diegene, gespiegeld, ontmoedigt en bewust gemaakt wordt. Er tegenspraak kan zijn en daarmee de boel ‘wakker’ gehouden wordt. Voordat het escaleert met dramatische effecten tot gevolg.
Lees meer in een artikelen hierover van Harvard Business Review. Overigens niet de enige, want er is veel te vinden over dit thema.
