Eind mei heb ik afscheid genomen van mijn interim opdracht als locatiemanager in de gehandicaptenzorg. Het waren acht mooie, intensieve en leerzame maanden. In mijn blog van 28 november heb ik de eerste vijf leiderschapslessen die ik opgedaan had in de eerste weken al gedeeld. Ik had de illusie dat ik naast deze opdracht genoeg tijd en ruimte zou hebben om regelmatig deze lessen te delen. Helaas, ik had mijn handen vol. Dat op zich leverde een mooie persoonlijke les op: keuzes durven maken! Dat heb ik gedaan. Na een half jaar radiostilte, wil ik bij deze alsnog mijn andere vijf leiderschapslessen met jullie delen.

Les 6: Pak je plek  

Vanuit CoResolve weet ik dat ik vol mijn leiderschapspositie te pakken heb. Dat betekent voor mij dat ik helder ben in mijn mening en agenda en dat de kaders en verwachtingen helder zijn. Als ik deze positie goed inneem, kan ik vervolgens de meer neutrale positie innemen om de groep hun ideeën, meningen en standpunten te laten horen. Vanuit CoResolve heet dit “lean in, lean out”.

“Ik keek vanaf de zijlijn toe”

In het begin bleef ik te veel in die neutrale positie. Heel fijn want ik gaf medewerkers volop de ruimte om te delen, om ideeën te spuien en alles te zeggen wat gezegd moest worden. Maar daarmee bleef ik ook de buitenstaander. Ik keek als het ware vanaf de zijlijn toe. Dan ontbreekt leiderschap en daarmee veiligheid. Want voor veiligheid heb je zowel nodig dat alles gezegd mag worden wat gezegd moet worden maar ook kaders, grenzen en helderheid over de agenda van de leider. Ik had dus vol in te stappen. Na een vriendelijke schop onder mijn kont, ben ik dat gaan doen. Zie hiervoor de bonus les in mijn volgende blog!

Les 7: Blijf op je eigen plek

Vanuit mijn gezin van herkomst, ken ik het zo goed om op de plek van mijn ouders te gaan zitten. Dat uit zich in het hier en nu dat ik van alles vind van de leiders die boven mij staan. En wat ik dan figuurlijk doe, is ze aan de kant schuiven en denken: “Ik doe het wel alleen!”. Want dat ken en kan ik goed.

Bij deze opdracht heb ik dat écht anders gedaan. Al binnen een maand had ik een confrontatie met mijn regiodirecteur. Ik merkte dat ik direct terecht kwam in het patroon zoals ik dat net beschreef. Maar in plaats van dit patroon opnieuw te herhalen, ben ik vragen gaan stellen zoals “Kun je me uitleggen hoe dat hier werkt?” en “ Waar kan ik jou wel en waar kan ik je niet voor bellen?”. Dat leverde direct een ander gesprek op. Ik stelde deze vragen vanuit mijn eigen positie en mijn directeur kon vanuit haar plek antwoorden. Wat gaf dat een rust.

“Ik heb je nu nodig!”

Ik hoefde het niet meer alleen te doen. Zo kon ik op een gegeven moment ook aangeven dat ik haar en haar collega bij een casus echt heel hard nodig had. Niet omdat ik dit niet alleen zou kunnen samen met mijn team. Maar wel omdat ik steun nodig had en voelde dat ik van mijn plek zou gaan als zij niet zouden instappen. Vanuit mijn eigen plek ben ik zo veel effectiever en is het écht minder hard werken dan ik voorheen deed 🙂

Les 8: Neem besluiten met je team in plaats van voor je team

“Ja, duh!”, zul je wellicht denken. “Jij bént van Deep Democracy natuurlijk neem je dan besluiten met je team.” Nou, zo natuurlijk was dat niet altijd. En ondanks dat ik weet wat er gebeurt als je autocratische besluiten neemt, ben ik toch zelf ook in die valkuil getrapt.

Op de locatie hebben we vier woongroepen met zeven bewoners per groep. Elke avond koken de begeleiders samen met de bewoners. Wat ik echter merkte was dat niet alle begeleiders mee aten; ze aten of niet, of aten hun eigen meegebrachte eten of moesten zelf nog eten halen met alle gevolgen van dien. De reden hiervoor was dat het vlees niet halal was. En aangezien we een groot aantal medewerkers hebben met een Islamitische achtergrond, was dat voor hen een probleem. Dat moest anders!

“Dat moet anders!”

Ik was niet de enige die dit gesignaleerd had. Diegene die altijd de boodschappen inkoopt, was er al een keer over begonnen. Beide waren we het erover eens dat we dit probleem konden verhelpen door vanaf dat moment alleen nog maar halal vlees te kopen. Ziezo, probleem opgelost…. Ik had dit besluit keurig gecommuniceerd in de wekelijkse update. Toen kwamen de eerste reacties… Men was het niet eens met dit besluit. Immers, geen van de bewoners heeft een Islamitische achtergrond en zij willen gewoon ook hun speklapje of karbonade eten!

“Ik ben het niet eens met dit besluit!”

Ik vond dit een goed punt. Had ik niet bij stil gestaan. Dus hebben we het besluit aangepast. Als we vlees eten, eten we zo veel mogelijk halal en waar dat niet kan, is er altijd halal vlees aanwezig voor de begeleiders. Opgelost, dacht ik. Neeeee, natuurlijk niet!! Want zo gaat dat niet met besluiten. Er kwamen nog meer redenen waarom het toch echt een slecht besluit was zoals dat men iets vindt van het slachtingsproces.

“Benut de wijsheid van de groep”

Achteraf gezien, heb ik erg om mezelf gelachen. Ik weet immers dat bij autocratische besluiten of bij besluiten waar de wijsheid van de betrokkenen onvoldoende is meegenomen, dat dit besluit tig keer terug blijft komen. Dus ik had dit over mijzelf afgeroepen! Kortom, de les is en blijft, zorg dat je de wijsheid van de groep benut bij het nemen van besluiten waar kan en moet!

Les 9: Wees helder bij autocratische besluiten!

Les 8 betekent niet dat je nooit autocratische besluiten mag of kunt nemen; dat is een utopie. Als leider heb je zo veel besluiten gedurende een dag te nemen. En niet alle autocratische besluiten leveren weerstand op. Wat wel belangrijk is, is om heel helder te zijn.

“Wat heb je nodig om hierin mee te gaan?”

Zo had ik een besluit genomen om een open dag te organiseren om nieuwe medewerkers aan te trekken. Er waren op dat moment veel openstaande vacatures en andere locaties hadden hier inmiddels goede ervaringen mee. Het lukte maar niet om dit met het team af te stemmen. Daarom heb ik na kort overleg met een paar collega’s de knoop doorgehakt. We gaan het doen! Ik stuitte op veel weerstand; logisch. Mijn besluit stond echter vast en daar ben ik heel helder in geweest. De vraag “wat heb je nodig om hiermee mee te gaan?” – of varianten hierop – hielp om het besluit wel beter te maken. In dit geval bleek het belangrijk voor de begeleiders om de rondleiding te skippen; dat hebben we opgelost door van tevoren een filmpje te maken van de locatie en een aantal bewoners. Hoewel de weerstand niet weg was, kon men er wel mee leven.

Les 10: Zorg dat er genoeg momenten zijn om mensen te betrekken bij besluiten!

Hoewel er veel vergadermomenten waren, was er maar een moment per maand waarop beleidszaken besproken werden met een afvaardiging van alle teams. En dat overleg was vaak te kort om alles te bespreken. Er was wel vaak tijd voor clientinhoudelijke zaken maar voor beleidszaken bleef er weinig over. Na de voorbeelden uit les 8 en 9, heb ik – in overleg uiteraard – besloten om dit overleg in plaats van 1x per maand, 2x per maand te doen; 1x live en 1x online. Hierdoor was er meer ruimte om inhoudelijk dieper in te gaan op beleidszaken en kon ik mensen meer betrekken bij de besluiten. En de afspraak was heel helder: in dat overleg wordt het besluit genomen of je er nu bent of niet!

Terwijl ik deze lessen zo aan het uitschrijven ben, realiseer ik me dat er nog veel meer lessen zijn. Daarom in de volgende blog de vijf bonuslessen!

Meer lezen of luisteren?

Op LinkedIn en op mijn site post ik regelmatig over leiderschapslessen zoals deze post of blog. Wil je liever luisteren dan lezen? Check dan mijn podcast Lui Leiderschap & Krachtig Kaderen. Binnenkort volgen weer nieuwe afleveringen!